Các nhà nghiên cứu đã so sánh ảnh chụp MRI của 81 thanh thiếu niên ở Hoa Kỳ được chụp trước đại dịch, từ tháng 11/2016 đến tháng 11/2019, với ảnh chụp MRI của 82 thanh thiếu niên được chụp từ tháng 10/2020 đến tháng 3/2022, trong thời gian xảy ra đại dịch nhưng sau khi các biện pháp phong tỏa được dỡ bỏ.
So sánh ở các trường hợp tương đồng tuổi tác và giới tính, nhóm nghiên cứu phát hiện ra rằng những thay đổi về thể chất trong não xảy ra ở tuổi vị thành niên, chẳng hạn như vỏ não mỏng đi và sự phát triển của vùng hồi hải mã và hạch hạnh nhân, rõ ràng hơn trong thời kỳ hậu phong tỏa so với nhóm trước đại dịch, cho thấy các quá trình như vậy đã tăng tốc. Nói cách khác, bộ não của họ đã già đi nhanh hơn.
Ian Gotlib, giáo sư tâm lý học tại Đại học Stanford và là tác giả đầu tiên của nghiên cứu cho biết: “Sự khác biệt về tuổi tác của não bộ giữa hai nhóm là khoảng ba năm – chúng tôi không mong đợi mức chênh lệch lớn như vậy".
Viết trên tạp chí Biological Psychiatry: Global Open Science, nhóm báo cáo rằng những người tham gia cũng được đánh giá về các triệu chứng trầm cảm và lo lắng. Nhóm hậu phong tỏa tự báo cáo gặp nhiều khó khăn hơn về sức khỏe tâm thần, bao gồm các triệu chứng lo lắng, trầm cảm và các vấn đề nội tâm nghiêm trọng hơn.
Gotlib cho biết những phát hiện này phù hợp với những phát hiện từ các nhà nghiên cứu khác đang nghiên cứu tác động của đại dịch đối với sức khỏe tâm thần của thanh thiếu niên. Ông nói: “Sự suy giảm sức khỏe tâm thần đi kèm với những thay đổi về thể chất trong não đối với thanh thiếu niên, có thể là do căng thẳng của đại dịch".
Nhưng vẫn chưa rõ liệu sức khỏe tâm thần kém hơn được ghi lại trong nghiên cứu có phải do não bộ lão hóa nhanh hơn hay không.
“Chúng tôi chưa biết điều đó – chúng tôi đang bắt đầu quét lại tất cả những người tham gia ở độ tuổi 20, vì vậy chúng tôi sẽ hiểu rõ hơn liệu những thay đổi này có tiếp tục hay bắt đầu mờ nhạt dần theo thời gian”, Gotlib nói.
“Ở người lớn tuổi, những thay đổi não bộ này thường liên quan đến chức năng nhận thức bị suy giảm. Vẫn chưa rõ ý nghĩa của những thay đổi này ở thanh thiếu niên. Nhưng đây là bằng chứng đầu tiên cho thấy những khó khăn về sức khỏe tâm thần trong đại dịch đi kèm với những thay đổi cấu trúc não".
Michael Thomas, giáo sư khoa học thần kinh nhận thức tại Đại học Birkbeck ở London, người không tham gia nghiên cứu, cho biết nghiên cứu đã xác nhận những khó khăn mà thanh thiếu niên nói riêng phải trải qua trong đại dịch. Tuy nhiên, ông nói thêm, thật khó để biết sự khác biệt về cấu trúc não có ý nghĩa gì đối với hành vi hiện tại hoặc tương lai.
Thomas cũng nhấn mạnh rằng chưa chắc các tác động tiềm ẩn nhất thiết phải là tiêu cực, lưu ý rằng một số thay đổi mà nghiên cứu chỉ ra cũng liên quan đến việc đạt hiệu suất cao hơn, chẳng hạn như trong các bài kiểm tra trí thông minh.
Ông nói: “Nhưng đây là những dữ liệu thú vị cho thấy đại dịch có thể đã ảnh hưởng sâu sắc đến thanh thiếu niên, đủ để phản ánh trong các phép đo về cấu trúc não bộ".
Khánh Nam