Tuyến đường sắt cao tốc Bắc – Nam, với chiều dài gần 1.541 km, nối liền ga Ngọc Hồi (Hà Nội) và ga Thủ Thiêm (Thành phố Hồ Chí Minh), sẽ trải dài qua 20 tỉnh, thành phố. Quy mô dự án đồ sộ, với đường đôi khổ 1.435 mm, tốc độ thiết kế 350 km/h và tải trọng 22,5 tấn/trục, bao gồm 23 ga hành khách và 5 ga hàng hóa, đảm bảo khả năng vận chuyển hành khách cao cấp và đáp ứng nhu cầu quốc phòng, an ninh, đồng thời có khả năng vận chuyển hàng hóa khi cần thiết. Tổng diện tích đất dự kiến sử dụng lên tới 10.827 ha. Nguồn vốn được huy động từ ngân sách nhà nước và các nguồn vốn hợp pháp khác, được phân bổ trong các kỳ kế hoạch đầu tư công trung hạn.
Các ngành hưởng lợi
Dự án quy mô khổng lồ này không chỉ là một công trình giao thông, mà còn là một động lực mạnh mẽ thúc đẩy phát triển kinh tế, tạo ra hiệu ứng lan tỏa rộng khắp các ngành nghề. Theo phân tích của Chứng khoán Yuanta, một số ngành công nghiệp sẽ được hưởng lợi trực tiếp từ dự án, bao gồm: sắt thép, vật liệu xây dựng (VLXD), xây dựng, điện và thiết bị điện, vận tải đường sắt, ngân hàng và bất động sản.
Ngành sắt thép được đánh giá là lĩnh vực hưởng lợi nhiều nhất, do chính sách ưu tiên sử dụng sản phẩm trong nước. Với nhu cầu khổng lồ về nguyên vật liệu, Yuanta ước tính giá trị các hạng mục liên quan đến sắt thép trong toàn bộ dự án lên tới 51,8 tỷ USD. Hòa Phát (HPG), với lợi thế về thép HRC và nhà máy Dung Quất 2, được Yuanta đánh giá cao về năng lực đáp ứng nhu cầu thép cho dự án, cam kết cung cấp 6 triệu tấn thép các loại, bao gồm cả thép đường ray cao tốc và thép dự ứng lực cường độ cao, với chất lượng đảm bảo, thời gian giao hàng đúng hẹn và giá thành cạnh tranh.
Ngành VLXD, với các hạng mục đá, xi măng và gạch ốp lát, được ước tính có giá trị khoảng 35 tỷ USD. Các doanh nghiệp đá có trữ lượng lớn, thời gian khai thác dài hạn hoặc đang được cấp phép mới sẽ có cơ hội tham gia dự án. Trong lĩnh vực xi măng và gạch ốp lát, các doanh nghiệp hàng đầu với năng lực sản xuất lớn được dự đoán sẽ chiếm ưu thế.
Mặc dù các hợp đồng thầu chính và tư vấn nhiều khả năng thuộc về các doanh nghiệp nước ngoài, nhưng các nhà thầu xây dựng trong nước vẫn có cơ hội tham gia các gói thầu phụ. Các doanh nghiệp xây dựng uy tín, giàu kinh nghiệm và chuyên môn cao sẽ có lợi thế cạnh tranh.
Ngành ngân hàng cũng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp vốn cho dự án. Các ngân hàng lớn, có chi phí vốn thấp và lãi suất cho vay cạnh tranh, đặc biệt là các ngân hàng quốc doanh, được dự đoán sẽ là những đối tác tài chính chủ chốt.
Dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam không chỉ là một công trình giao thông hiện đại, mà còn là một biểu tượng của sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Việc lựa chọn nhà thầu, tư vấn và các đối tác tài chính cần dựa trên tiêu chí minh bạch, hiệu quả và đảm bảo chất lượng công trình, góp phần xây dựng một tương lai tươi sáng cho đất nước. Sự tham gia của các doanh nghiệp Việt Nam vào dự án này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế, mà còn thể hiện năng lực và khẳng định vị thế của nền kinh tế quốc gia trên trường quốc tế.
Chính Thuần