Huyện Kỳ Sơn, một huyện biên giới nằm ở phía Tây Bắc của tỉnh Nghệ An, sở hữu những điều kiện tự nhiên lý tưởng cho sự phát triển của cây chè Shan Tuyết. Những đỉnh núi cao, khí hậu mát mẻ quanh năm và đất đai giàu dinh dưỡng tạo ra một môi trường thuận lợi cho cây chè sinh trưởng. Chè Shan Tuyết là giống chè đặc biệt, không chỉ có búp to, lá dày mà còn có hương vị thanh mát và ngọt hậu, tạo ra sự khác biệt so với những loại chè truyền thống khác. Điều này đã làm cho chè Shan Tuyết Kỳ Sơn trở thành một sản phẩm độc đáo và có giá trị cao.
Đầu những năm 2000, những cây chè Shan Tuyết đầu tiên được trồng tại xã Huồi Tụ, huyện Kỳ Sơn. Nơi đây, với địa hình rẻo cao và điều kiện khí hậu mát mẻ, đã trở thành vùng đất lý tưởng cho loại chè Shan Tuyết sinh trưởng. Chè Shan Tuyết là giống chè đặc biệt, có búp to, lá dày, hương vị thanh mát và đặc biệt là vị ngọt hậu, khác biệt so với các loại chè thông thường. Chính vì vậy, sau khi được thử nghiệm trồng, chè Shan Tuyết đã nhanh chóng thích nghi với thổ nhưỡng nơi đây và cho năng suất cao, chất lượng vượt trội.
Cây chè Shan tuyết cổ thụ ở Kỳ Sơn
Nhận thấy tiềm năng của cây chè Shan Tuyết, chính quyền huyện Kỳ Sơn đã tích cực vận động người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Trước đây, nhiều hộ dân ở Kỳ Sơn chỉ trồng các loại cây nông nghiệp truyền thống như ngô, lúa – những loại cây cho năng suất thấp và không ổn định về giá trị kinh tế. Tuy nhiên, với sự xuất hiện của cây chè Shan Tuyết, người dân đã tìm ra hướng đi mới đầy triển vọng.
Những năm gần đây, việc trồng chè Shan Tuyết đã trở thành nguồn thu nhập chính của nhiều hộ gia đình nơi đây, giúp đồng bào các dân tộc vùng biên giới xóa đói giảm nghèo hiệu quả. Nhờ vào năng suất cao và chất lượng vượt trội, chè Shan Tuyết Kỳ Sơn đã bắt đầu có mặt ở các thị trường lớn trong nước. Sản phẩm chè được chế biến từ nguyên liệu tươi ngon, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, đã thu hút sự quan tâm của không chỉ các thương lái trong nước mà còn cả các nhà phân phối quốc tế.
Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Viết Hùng – Chủ tịch huyện Kỳ Sơn cho biết: Để chè Shan Tuyết Kỳ Sơn phát triển bền vững, huyện Kỳ Sơn sẽ tiếp tục hoàn thiện các quy trình sản xuất, cải tiến không ngừng về chất lượng chè từ khâu trồng trọt đến chế biến sản phẩm. Đặc biệt, việc xây dựng thương hiệu chè Shan Tuyết Kỳ Sơn để có thể cạnh tranh trên thị trường quốc tế là một chiến lược quan trọng. Bằng việc đăng ký bảo vệ chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm chè Shan Tuyết Kỳ Sơn và quảng bá tại các hội chợ triển lãm quốc tế, sản phẩm sẽ dần được nhận diện và ưa chuộng tại các thị trường khó tính như Châu Âu và Châu Mỹ.
Sản phẩm chè Shan tuyết
Ngoài ra, chính quyền huyện Kỳ Sơn còn chú trọng phát triển các sản phẩm chế biến từ chè như trà túi lọc, trà sữa, chè hương liệu... để không chỉ nâng cao giá trị gia tăng mà còn tạo ra sự đa dạng trong sản phẩm, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng trong nước và quốc tế.
Một hướng đi khác cũng được chính quyền quan tâm là việc kết hợp phát triển du lịch sinh thái với nông nghiệp. Việc xây dựng các tour du lịch tham quan vườn chè, trải nghiệm hái chè, chế biến chè sẽ giúp huyện Kỳ Sơn thu hút du khách, tạo thêm nguồn thu nhập cho người dân và góp phần quảng bá sản phẩm chè Shan Tuyết ra thế giới.
Tuy nhiên, còn đó những thách thức trong việc phát triển chè Shan Tuyết cũng không đơn giản, đối mặt với không ít khó khăn và thách thức. Một trong những vấn đề lớn nhất là việc duy trì chất lượng sản phẩm trong điều kiện sản xuất nông thôn. Việc chăm sóc, thu hoạch, chế biến và bảo quản chè Shan Tuyết đòi hỏi một quy trình khép kín và nghiêm ngặt, không chỉ đảm bảo chất lượng mà còn phải đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế để sản phẩm có thể xuất khẩu ra thế giới.
Chính vì vậy, việc áp dụng các công nghệ mới trong chế biến và bảo quản chè là một yếu tố quyết định, giúp giữ được hương vị nguyên bản và giá trị dinh dưỡng của chè. Điều này đòi hỏi sự đầu tư lớn về cả thiết bị và đào tạo nguồn nhân lực, một yếu tố mà chính quyền huyện Kỳ Sơn đặc biệt chú trọng.
Một thách thức khác là vấn đề về môi trường. Dù chè Shan Tuyết có thể góp phần bảo vệ môi trường khi trồng trên những vùng đất cao nguyên, nhưng việc trồng chè đòi hỏi có sự quản lý tốt để tránh tình trạng khai thác quá mức, dẫn đến suy thoái đất đai và ảnh hưởng đến đa dạng sinh học. Chính quyền huyện Kỳ Sơn đã xây dựng các chương trình phát triển bền vững, không chỉ tập trung vào sản xuất chè mà còn chú trọng đến bảo vệ môi trường.
Với tiềm năng lớn của chè Shan Tuyết, huyện Kỳ Sơn không chỉ hướng đến việc phát triển sản xuất trong nước mà còn mở rộng thị trường xuất khẩu. Sản phẩm chè Shan Tuyết Kỳ Sơn đang được cải tiến không ngừng về chất lượng, từ khâu chăm sóc cây trồng, thu hái, chế biến đến đóng gói. Chính quyền địa phương đã hợp tác với các chuyên gia, tổ chức nghiên cứu để nâng cao năng lực sản xuất, đồng thời hỗ trợ người dân trong việc cải tiến quy trình sản xuất chè theo tiêu chuẩn quốc tế. Việc phát triển bền vững cây chè này không chỉ giúp tăng trưởng kinh tế mà còn góp phần vào bảo tồn văn hóa và bảo vệ môi trường, tạo ra một mô hình nông nghiệp xanh, thân thiện với thiên nhiên.
Từ một sản phẩm đặc trưng, chè Shan Tuyết Kỳ Sơn đang có cơ hội trở thành một trong những thương hiệu nổi tiếng. Bên cạnh đó, việc phát triển chè Shan Tuyết sẽ không chỉ tạo ra cơ hội kinh tế mà còn thúc đẩy phát triển các ngành nghề liên quan như chế biến, du lịch và bảo vệ môi trường ở huyện biên giới phía tây Nghệ An.
Giang Thanh./.