Trước đó, Bộ Tài chính giao Tổng cục Hải quan là đơn vị đầu mối có nhiệm vụ tổng hợp tiến độ thực hiện các nhiệm vụ của kế hoạch theo Quyết định số 2521/QĐ-BTC ngày 24/10/2024 về kế hoạch triển khai nhiệm vụ của Bộ Tài chính thí điểm xây dựng Cửa khẩu thông minh tại đường chuyên dụng vận chuyển hàng hóa khu vực mốc 1119-1120 và đường chuyên dụng vận chuyển hàng hóa khu vực mốc 1088/2 – 1089 thuộc cặp cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (Việt Nam) – Hữu Nghị Quan (Trung Quốc).
Trong quyết định triển khai, Tổng cục Hải quan giao Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan, Cục trưởng Cục Hải quan Lạng Sơn, Thủ trưởng các đơn vị thuộc Tổng cục Hải quan… làm việc với Hải quan Nam Ninh - Tổng cục Hải quan Trung Quốc để thúc đẩy thí điểm xây dựng mô hình cửa khẩu thông minh giữa hai tỉnh Lạng Sơn (Việt Nam) và tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc).
Hải quan triển khai thí điểm xây dựng cửa khẩu thông minh, thúc đẩy thương mại biên giới Việt Nam – Trung Quốc
Tổng cục Hải quan chủ trì 6 nhiệm vụ sau:
Một là, nâng cấp Cổng Thông tin một cửa quốc gia để thực hiện việc tiếp nhận, chia sẻ thông tin các lô hàng xuất nhập khẩu, phương tiện xuất nhập cảnh với phía Hải quan Nam Ninh (Trung Quốc) và các cơ quan chức năng tại cửa khẩu.
Xây dựng Nghị định sửa đổi Nghị định số 85/2019/NĐ-CP về việc thực hiện thủ tục hành chính đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh; phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh theo cơ chế một cửa quốc gia, cơ chế một cửa ASEAN; kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh; quản lý để phù hợp với mô hình trao đổi dữ liệu hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu giữa Việt Nam và Trung Quốc.
Đồng thời, xây dựng, bổ sung các chức năng trên Cổng Thông tin một cửa quốc gia để thực hiện việc tiếp nhận, chia sẻ thông tin các lô hàng xuất nhập nhập khẩu, phương tiện vận tải xuất nhập cảnh với phía Hải quan Nam Ninh - Trung Quốc và các cơ quan chức năng tại cửa khẩu.
Hai là, trao đổi, thống nhất với phía Hải quan Nam Ninh về việc hai Bên sẽ thành lập nhóm làm việc để xây dựng kế hoạch triển khai và thống nhất về chủng loại hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu; nội dung, phương thức, tần suất tiếp nhận, xử lý dữ liệu thông tin tờ khai hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu, phương tiện vận chuyển qua lại giữa hai Bên.
Tổng cục Hải quan thành lập Tổ công tác của Việt Nam làm việc với Hải quan Nam Ninh, Trung Quốc để triển khai xây dựng kế hoạch thực hiện thí điểm mô hình cửa khẩu thông minh giữa tỉnh Lạng Sơn (Việt Nam) và tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc) trong lĩnh vực hợp tác về Hải quan. Đến thời điểm hiện tại, Tổng cục Hải quan đã hoàn thành nhiệm vụ này.
Bên cạnh đó, xây dựng cơ chế làm việc, trao đổi giữa Tổng cục Hải quan Việt Nam và Hải quan Nam Ninh, Trung Quốc để triển khai thực hiện thí điểm mô hình cửa khẩu thông minh giữa tỉnh Lạng Sơn (Việt Nam) và tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc).
Đồng thời, thỏa thuận giữa Tổng cục Hải quan Việt Nam và Hải quan Nam Ninh, Trung Quốc về việc thống nhất về chủng loại hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu; nội dung, phương thức, tần suất tiếp nhận, xử lý dữ liệu thông tin tờ khai hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu, phương tiện vận chuyển qua lại giữa hai Bên để triển khai thực hiện thí điểm mô hình cửa khẩu thông minh giữa tỉnh Lạng Sơn (Việt Nam) và tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc).
Ba là, xây dựng quy định tạm thời về quy trình, thủ tục hải quan và giám sát, kiểm soát hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu qua cửa khẩu thông minh.
Bốn là, chủ trì phối hợp với Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông trong việc thẩm định an ninh mạng, an toàn thông tin trong quá trình thiết kế, xây dựng phương án đảm bảo an ninh mạng cho hệ thống thông tin phục vụ triển khai Đề án.
Năm là, chủ trì phối hợp với Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông trong việc giám sát bảo đảm an ninh mạng trong quá trình kết nối liên thông dữ liệu với Hải quan Trung Quốc; chia sẻ thông tin, dữ liệu liên quan hoạt động xuất nhập khẩu qua cửa khẩu phục vụ công tác bảo đảm an ninh quốc gia
Và cuối cùng là, xây dựng kế hoạch mua sắm các trang thiết bị chuyên dùng phục vụ trong công tác kiểm tra, giám sát, kiểm soát nhà nước về hải quan cần thiết để triển khai thí điểm xây dựng cửa khẩu thông minh.
Để thúc đẩy tiến độ, Tổng cục Hải quan đã thành lập một tổ công tác nhằm phối hợp với Hải quan Nam Ninh. Hai bên đã đạt được những thỏa thuận quan trọng về danh mục hàng hóa, phương thức, tần suất tiếp nhận và xử lý thông tin tờ khai hải quan. Những nội dung này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai mô hình cửa khẩu thông minh giữa tỉnh Lạng Sơn và tỉnh Quảng Tây, góp phần nâng cao hiệu quả thương mại và thúc đẩy sự phát triển kinh tế vùng biên giới giữa Việt Nam và Trung Quốc.
Hồng Như (t/h)