Cặp cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị - Hữu Nghị Quan đóng vai trò chiến lược trong thúc đẩy phát triển kinh tế xuyên biên giới.
Tăng cường phối hợp để giảm tải tại cửa khẩu Hữu Nghị
Với vai trò là một trong những tuyến giao thương quan trọng nhất giữa Việt Nam và Trung Quốc, cặp cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị - Hữu Nghị Quan đóng vai trò chiến lược trong thúc đẩy phát triển kinh tế xuyên biên giới. Trong những năm gần đây, giao thương giữa Việt Nam và Trung Quốc tăng trưởng đều đặn, dẫn đến khối lượng hàng hóa lưu thông qua cửa khẩu Hữu Nghị ngày càng lớn. Tuy nhiên, điều này cũng gây ra những khó khăn và thách thức, đặc biệt trong thời điểm cao điểm khi lượng hàng hóa đổ về tăng đột biến, gây áp lực lớn lên khả năng thông quan của cửa khẩu.
Nhằm giảm áp lực, phía Chính quyền Bằng Tường đã đề xuất thiết lập cơ chế “danh sách trắng” cho các doanh nghiệp logistics lớn của Quảng Tây. Theo đề xuất này, các doanh nghiệp và công ty vận tải hàng hóa từ Việt Nam và Quảng Tây sẽ được đưa vào danh sách ưu tiên, cho phép hàng hóa của họ được thông quan nhanh chóng, hạn chế tình trạng ùn tắc kéo dài. Chính quyền Bằng Tường hy vọng việc hợp tác sẽ giúp đảm bảo chuỗi cung ứng xuyên biên giới giữa Việt Nam và Trung Quốc hoạt động ổn định hơn, đồng thời tối ưu hóa quá trình thông quan tại các cửa khẩu.
Cơ chế "danh sách trắng" được kỳ vọng sẽ đem lại hiệu quả cao trong việc giảm thiểu thời gian chờ đợi và đảm bảo tiến độ giao nhận hàng hóa. Các mặt hàng quan trọng như linh kiện điện tử và nông sản dễ hỏng sẽ được ưu tiên thông quan, tránh các rủi ro về hư hỏng do thời gian chờ đợi lâu. Tuy nhiên, do pháp luật Việt Nam chưa có quy định về cơ chế ưu tiên này, Ban Quản lý KKTCK Đồng Đăng - Lạng Sơn đã phản hồi về việc triển khai cơ chế này cần thêm thời gian để nghiên cứu và xem xét.
Áp dụng các biện pháp tạm thời nhằm giảm áp lực tại cửa khẩu
Trong thời gian qua, Ban Quản lý KKTCK Đồng Đăng - Lạng Sơn đã thực hiện nhiều biện pháp nhằm giảm tải áp lực cho cửa khẩu Hữu Nghị, nhất là trong các thời điểm có lưu lượng hàng hóa gia tăng đột biến. Theo đó, để tránh tình trạng ùn tắc và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, phương tiện chở hàng hóa đến cửa khẩu Hữu Nghị được sắp xếp vào bãi chờ, sau đó lần lượt được gọi vào làm thủ tục thông quan theo nguyên tắc “đến trước, giải quyết trước”.
Nhằm nâng cao năng suất và hiệu quả thông quan, Ban Quản lý KKTCK Đồng Đăng - Lạng Sơn cũng đã phối hợp với các cơ quan chức năng của Trung Quốc để tối ưu hóa quy trình kiểm tra, kiểm soát. Phía Việt Nam đề nghị phía Bằng Tường tăng cường thời gian làm việc tại cửa khẩu trong các đợt cao điểm, giúp giảm thiểu thời gian chờ đợi của các phương tiện và hàng hóa. Điều này được kỳ vọng sẽ giúp nâng công suất thông quan lên mức từ 350 đến 400 xe mỗi ngày, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của các doanh nghiệp hai bên.
Ngoài ra để giảm tải cho cặp cửa khẩu Hữu Nghị - Hữu Nghị Quan, Ban Quản lý KKTCK Đồng Đăng - Lạng Sơn cũng đề xuất điều tiết các mặt hàng nông sản và hoa quả qua các tuyến đường chuyên dụng khác, như khu vực mốc 1088/2-1089 và lối thông quan Cốc Nam - Lũng Nghịu (mốc 1104-1105). Việc sử dụng các tuyến đường chuyên dụng này không chỉ giúp giảm áp lực cho cửa khẩu chính mà còn đảm bảo tốc độ và hiệu quả của chuỗi cung ứng, đặc biệt là đối với các mặt hàng cần bảo quản đặc biệt như nông sản.
Để tối ưu hóa hoạt động thông quan, lực lượng chức năng hai bên cũng đẩy mạnh tuyên truyền đến các doanh nghiệp, giúp họ nắm rõ các quy trình và phương án điều tiết trong thời điểm cao điểm. Điều này giúp các doanh nghiệp có thể chủ động điều chỉnh kế hoạch vận chuyển, giảm thiểu các rủi ro phát sinh và đảm bảo thời gian giao nhận hàng hóa đúng hẹn.
Ban Quản lý KKTCK Đồng Đăng - Lạng Sơn đã thực hiện nhiều biện pháp nhằm giảm tải áp lực cho cửa khẩu Hữu Nghị. (Ảnh: Minh họa)
Tăng trưởng mạnh mẽ của lưu lượng hàng hóa qua cửa khẩu Hữu Nghị
Trong 10 tháng đầu năm 2024, lưu lượng phương tiện chở hàng hóa xuất nhập khẩu qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị đã đạt 208.877 lượt, tăng khoảng 15,3% so với cùng kỳ năm 2023. Con số này cho thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ của hoạt động giao thương giữa Việt Nam và Trung Quốc qua cửa khẩu Hữu Nghị. Tuy nhiên, tỷ lệ phương tiện chở hàng xuất khẩu từ Việt Nam lại khá thấp, chỉ chiếm 26,2% tổng lượng phương tiện thông quan, và thậm chí còn giảm 1,8% so với năm trước. Điều này đặt ra thách thức đối với phía Việt Nam trong việc cân bằng lượng hàng xuất khẩu và nhập khẩu, đảm bảo sự phát triển bền vững của hoạt động xuất nhập khẩu.
Ban Quản lý KKTCK Đồng Đăng - Lạng Sơn đã chỉ ra rằng, mặc dù lưu lượng hàng hóa tăng trưởng mạnh, nhưng năng lực thông quan của các cửa khẩu vẫn còn hạn chế do nhiều yếu tố, bao gồm hạ tầng chưa đáp ứng đủ và quy trình thông quan còn phức tạp. Trước tình hình này, việc tối ưu hóa quy trình thông quan và tăng cường phối hợp với phía Trung Quốc là những yếu tố cần thiết để đáp ứng nhu cầu tăng trưởng.
Bên cạnh đó cần tăng cường hợp tác song phương giữa Việt Nam - Trung Quốc. Việc phối hợp giữa Việt Nam và Trung Quốc không chỉ có ý nghĩa về mặt kinh tế mà còn thể hiện tinh thần hợp tác, đoàn kết của hai nước láng giềng trong việc xây dựng một chuỗi cung ứng xuyên biên giới hiệu quả và bền vững. Thông qua những nỗ lực chung, hai bên kỳ vọng sẽ không ngừng nâng cao năng suất thông quan, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp hai nước và thúc đẩy giao thương phát triển.
Trong tương lai, nếu các đề xuất như cơ chế “danh sách trắng” được chính thức hóa, việc thông quan tại cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị sẽ được nâng cao đáng kể, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp. Điều này không chỉ giúp cải thiện hiệu quả kinh doanh mà còn góp phần tạo ra một môi trường kinh doanh thuận lợi và thân thiện hơn giữa hai nước.
Các cơ quan chức năng của hai bên cam kết sẽ tiếp tục tăng cường phối hợp, tối ưu hóa quy trình và nâng cao hiệu suất thông quan, nhằm đáp ứng tốt nhất nhu cầu của các doanh nghiệp trong bối cảnh giao thương ngày càng sôi động. Việc mở rộng các kênh liên lạc, chia sẻ thông tin thường xuyên giữa hai bên là một trong những điểm then chốt giúp hai nước phát triển chuỗi cung ứng xuyên biên giới một cách bền vững và hiệu quả.
Thách thức và triển vọng trong thời gian tới
Dù đã đạt được nhiều thành quả, nhưng các vấn đề về quy trình và năng lực hạ tầng vẫn là thách thức lớn. Các cơ quan quản lý của Việt Nam và Trung Quốc cần có chiến lược dài hạn để nâng cấp cơ sở hạ tầng và cải tiến quy trình thông quan, hướng tới mục tiêu xây dựng các tuyến giao thương ổn định, nhanh chóng và hiệu quả hơn.
Với sự tăng trưởng nhanh chóng của giao thương, cả hai bên đều phải đối mặt với áp lực nâng cao năng suất và cải thiện hạ tầng. Điều này không chỉ giúp đáp ứng nhu cầu trước mắt mà còn tạo đà phát triển dài hạn cho quan hệ kinh tế song phương. Sự hợp tác giữa hai nước không chỉ thúc đẩy phát triển kinh tế mà còn góp phần vào ổn định xã hội và tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau, tạo điều kiện cho một mối quan hệ hợp tác hữu nghị, lâu dài.
Thông qua các giải pháp và sự hợp tác bền vững, Việt Nam và Trung Quốc có thể kỳ vọng vào một chuỗi cung ứng xuyên biên giới ngày càng mạnh mẽ và hiệu quả, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển kinh tế bền vững của hai nước trong thời gian tới.
Lam Giang