Quy trình thí điểm này được thực hiện với mục tiêu cải thiện quy trình kiểm tra và giám sát hành lý tại các cửa khẩu, bao gồm cả hành lý của người xuất cảnh, nhập cảnh và các hành lý liên quan khác như hành lý thất lạc, hàng hóa xuất nhập khẩu, và tiền tệ. Phạm vi áp dụng bao gồm các khu vực cửa khẩu đường bộ, đường biển, đường sông và đường sắt.
Theo đó Tổng cục Hải quan đã phân công trách nhiệm cụ thể cho các Cục Hải quan tại các tỉnh, thành phố khác nhau để thực hiện quy trình thí điểm. Cụ thể:
Tại khu vực ga đường sắt liên vận quốc tế: Cục Hải quan Lạng Sơn sẽ chủ trì việc xây dựng quy trình thí điểm, phối hợp cùng Cục Hải quan Lào Cai và Cục Hải quan Hà Nội. Quy trình này sẽ bao gồm kiểm tra hành lý của người xuất cảnh và nhập cảnh cũng như giám sát các phương tiện ra vào khu vực hoạt động hải quan tại cửa khẩu đường sắt liên vận quốc tế.
Tại khu vực cửa khẩu biên giới đường bộ: Cục Hải quan Quảng Trị sẽ là đơn vị chủ trì, làm việc cùng Cục Hải quan Tây Ninh và Cục Hải quan Quảng Ninh để dự thảo quy trình kiểm tra và giám sát hành lý của người xuất cảnh và nhập cảnh tại các cửa khẩu đường bộ.
Tại khu vực cửa khẩu biên giới đường sông: Cục Hải quan An Giang sẽ chủ trì công tác thí điểm, phối hợp với Cục Hải quan Đồng Tháp để xây dựng quy trình kiểm tra và giám sát hành lý tại cửa khẩu đường sông.
Tại khu vực cửa khẩu đường biển: Cục Hải quan Đà Nẵng sẽ chủ trì cùng với Cục Hải quan Quảng Ninh và Cục Hải quan Khánh Hòa để soạn thảo quy trình thí điểm cho cửa khẩu đường biển, bao gồm kiểm tra hành lý và giám sát đối với người và phương tiện.
Soi chiếu hành lý tại Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị- Lạng Sơn
Quy trình thí điểm sẽ dựa trên các nguyên tắc cơ bản như: Phân luồng kiểm tra hành lý của người xuất cảnh và nhập cảnh sẽ được phân loại theo hai luồng; luồng xanh và luồng đỏ. Luồng xanh dành cho hành lý không có dấu hiệu nghi vấn, trong khi luồng đỏ sẽ là khu vực dành cho hành lý cần kiểm tra thêm.
Soi chiếu và kiểm tra thực tế: Các hành lý nghi ngờ sẽ được soi chiếu để phát hiện các dấu hiệu bất thường. Những hành lý này sau đó sẽ được kiểm tra thực tế để đảm bảo không có hàng hóa cấm hoặc bất hợp pháp.
Giám sát qua hệ thống camera và thiết bị: Việc giám sát sẽ được thực hiện thông qua hệ thống camera, thiết bị soi chiếu và chó nghiệp vụ. Các công chức hải quan sẽ theo dõi toàn bộ quá trình từ khi phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh đến khi hành khách rời khỏi cửa khẩu.
Thời gian triển khai quy trình thí điểm bắt đầu từ ngày 15 tháng 9 năm 2024 và kéo dài đến ngày 1 tháng 11 năm 2024. Trong khoảng thời gian này, các đơn vị liên quan sẽ thực hiện kiểm tra, giám sát theo quy trình mới và thu thập dữ liệu để đánh giá hiệu quả.
Sau khi kết thúc giai đoạn thí điểm, các Cục Hải quan sẽ tiến hành tổng kết và đánh giá kết quả. Báo cáo tổng kết sẽ được gửi lên Tổng cục Hải quan trước ngày 15 tháng 11 năm 2024. Dựa trên các đánh giá và phản hồi từ các đơn vị thí điểm, Tổng cục Hải quan sẽ điều chỉnh quy trình để phù hợp hơn với thực tiễn trước khi ban hành quyết định triển khai chính thức trên toàn quốc.
Việc triển khai quy trình thí điểm kiểm tra và giám sát hành lý tại các cửa khẩu sẽ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý hải quan, đảm bảo việc kiểm soát an ninh tại các cửa khẩu được thực hiện nghiêm ngặt hơn. Quy trình mới sẽ giúp phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm, đồng thời tạo thuận lợi cho người xuất cảnh và nhập cảnh qua các cửa khẩu. Từ đó góp phần tạo môi trường thúc đẩy các hoạt động giao thương và thương mại biên giới, xuất nhập khẩu được diễn ra hiệu quả và minh bạch hơn.
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và gia tăng lưu lượng hành khách, việc cải thiện quy trình kiểm tra và giám sát hành lý là rất cần thiết để đáp ứng yêu cầu của thực tiễn và đảm bảo an ninh quốc gia. Quy trình thí điểm này là bước đầu tiên quan trọng trong việc hiện đại hóa hệ thống quản lý hải quan, đồng thời nâng cao chất lượng dịch vụ tại các cửa khẩu.
Lam Giang