Nhân dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, Tạp chí Kinh doanh và Biên mậu Việt Nam tìm hiểu về vai trò quan trọng của báo chí trong việc thúc đẩy kinh tế biên mậu thông qua cuộc phỏng vấn với PGS.TS Dương Xuân Sơn – Nguyên Phó Trưởng khoa Báo chí – Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn.
PGS.TS Dương Xuân Sơn chia sẻ với PV Tạp chí Kinh doanh và Biên mậu Việt Nam
PV: Thưa PGS.TS Dương Xuân Sơn, ông có đánh giá tổng quan như thế nào về vai trò của kinh tế biên mậu đối với sự phát triển kinh tế - xã hội Việt Nam hiện nay?
PGS.TS Dương Xuân Sơn: Kinh tế biên mậu hay thương mại biên giới, là một phần không thể thiếu trong bức tranh kinh tế của Việt Nam, đặc biệt là đối với các tỉnh biên giới. Nó không chỉ tạo ra nguồn thu nhập, việc làm cho người dân địa phương mà còn thúc đẩy sự phát triển của các ngành kinh tế khác như vận tải, logistics, dịch vụ, du lịch.
Trong những năm gần đây, kinh tế biên mậu đã có những đóng góp đáng kể vào GDP cả nước, góp phần cải thiện đời sống người dân và thúc đẩy quá trình hội nhập quốc tế của Việt Nam. Hoạt động kinh tế biên mậu đòi hỏi sự phát triển của hạ tầng giao thông, cơ sở vật chất kỹ thuật, và các dịch vụ hỗ trợ khác, từ đó đẩy mạnh giao lưu thương mại, thu hút đầu tư, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Giúp các cộng đồng biên giới có cơ hội giao lưu văn hóa, học hỏi kinh nghiệm, và cùng nhau phát triển.
Đặc biệt, việc tăng cường quan hệ với các nước láng giềng, tạo điều kiện cho hợp tác kinh tế, văn hóa, và quốc phòng.
Tuy nhiên, hoạt động kinh tế biên mậu cũng có nhiều hạn chế và thách thức như có thể tạo điều kiện cho các hoạt động buôn lậu, buôn bán hàng giả, hàng nhái, và các hành vi phạm pháp khác, gây khó khăn cho việc quản lý và kiểm soát. Chính vì vậy, để kinh tế biên mậu phát triển bền vững, cần sự hỗ trợ và quản lý chặt chẽ của chính phủ về mặt pháp luật, chính sách, và hạ tầng.
PV: Theo ông, báo chí đã đóng vai trò như thế nào trong việc tuyên truyền, quảng bá về kinh tế biên mậu, hoạt động thương mại biên giới?
PGS.TS Dương Xuân Sơn: Trong lĩnh vực này, báo chí đã làm tốt vai trò của mình cung cấp thông tin, truyền tải thông tin về các chính sách, quy định, cơ hội và thách thức trong kinh tế biên mậu, giúp các doanh nghiệp và người dân hiểu rõ hơn về môi trường kinh doanh biên giới.
Báo chí là cầu nối kết nối các doanh nghiệp, chính quyền địa phương, các tổ chức phi chính phủ và người dân trong khu vực biên mậu, tạo điều kiện cho việc trao đổi thông tin, kinh nghiệm và hợp tác.
Bên cạnh đó, báo chí đưa ra những phản hồi, kiến nghị về các vấn đề liên quan đến phát triển bền vững trong kinh tế biên mậu, giúp các cơ quan chức năng và doanh nghiệp xây dựng các chính sách, chiến lược phù hợp.
Đồng thời, giám sát hoạt động kinh tế biên mậu, phát hiện và phản ánh các vấn đề tiêu cực, tham nhũng, góp phần xây dựng một môi trường kinh doanh công bằng và minh bạch. Ví dụ như: các bài báo có thể đưa tin về các chính sách mới về giảm thuế, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp biên mậu phát triển. Hay như các bài viết giới thiệu các mô hình phát triển kinh tế biên mậu thành công để các địa phương khác học hỏi.
Các bài báo phỏng vấn các doanh nghiệp kinh doanh biên mậu, người dân để lắng nghe những ý kiến, kiến nghị về các vấn đề liên quan đến kinh tế biên mậu.
Báo chí có thể giám sát hoạt động xuất nhập khẩu trái phép, góp phần đảm bảo an ninh biên giới, tình hữu nghị giữa các nước láng giềng….
Trong thời đại thông tin hiện nay, báo chí đóng vai trò quan trọng không thể thiếu trong việc thúc đẩy kinh tế biên mậu. Báo chí không chỉ cung cấp thông tin mà còn là một công cụ hữu hiệu để kết nối các bên liên quan, thúc đẩy sự phát triển bền vững và xây dựng một môi trường kinh doanh biên mậu minh bạch, công bằng.
PV: Vậy xin ông cho biết những hình thức báo chí nào được sử dụng hiệu quả nhất trong việc tuyên truyền về kinh tế biên mậu?
PGS.TS Dương Xuân Sơn: Hiện nay, báo chí sử dụng nhiều hình thức để tuyên truyền về kinh tế biên mậu, bao gồm:
Báo in, báo điện tử, Tạp chí cung cấp thông tin chi tiết, chuyên sâu về các vấn đề liên quan đến kinh tế biên mậu, phân tích, đánh giá, dự báo.
Tạp chí Kinh doanh và Biên mậu Việt Nam là một trong những cơ quan báo chí chuyên cung cấp thông tin chi tiết, phân tích, đánh giá, dự báo chuyên sâu về các vấn đề liên quan đến hoạt động thương mại biên giới, kinh tế biên mậu (Ảnh chụp màn hình)
Hình thức Truyền hình sản xuất các phóng sự, chương trình, tọa đàm về kinh tế biên mậu, giới thiệu các mô hình kinh doanh hiệu quả, các điển hình tiên tiến. Phát thanh cung cấp thông tin nhanh chóng, kịp thời về tình hình kinh tế biên mậu, các sự kiện, hoạt động liên quan.
Ngoài báo chí ra, có hình thức tuyên truyền qua mạng xã hội, sử dụng các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Zalo, YouTube, Tiktok để lan tỏa thông tin, tương tác với độc giả, tạo ra các diễn đàn thảo luận về kinh tế biên mậu.
Các sự kiện báo chí, tổ chức các hội thảo, tọa đàm, triển lãm về kinh tế biên mậu, tạo cơ hội cho các bên liên quan gặp gỡ, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm.
PV: Trong quá trình tuyên truyền, báo chí đã gặp những khó khăn, thách thức gì?
PGS.TS Dương Xuân Sơn: Hiện nay, báo chí cũng gặp không ít khó khăn, thách thức trong quá trình tuyên truyền về kinh tế biên mậu, về thiếu thông tin chuyên sâu, việc thu thập, xử lý thông tin chuyên sâu về kinh tế biên mậu đòi hỏi sự am hiểu về chuyên môn, kỹ năng phân tích, đánh giá.
Các sự cạnh tranh từ các nguồn thông tin khác, Báo chí phải cạnh tranh với các nguồn thông tin khác như mạng xã hội, các trang web không chính thống.
Việc tiếp cận thông tin từ các cơ quan quản lý, doanh nghiệp đôi khi gặp khó khăn.
Hay như một số phóng viên, biên tập viên còn thiếu kinh nghiệm, kiến thức chuyên sâu về kinh tế biên mậu.
Cũng như về địa hình, các địa phương, cửa khẩu biên giới là vùng sâu vùng xa, khó tiếp cận
PV: Để nâng cao hiệu quả tuyên truyền về kinh tế biên mậu, theo ông/bà, báo chí cần có những giải pháp gì?
PGS.TS Dương Xuân Sơn: Để nâng cao hiệu quả tuyên truyền về kinh tế biên mậu, báo chí cần tập trung vào các giải pháp như nâng cao chất lượng thông tin, báo chí cung cấp thông tin chính xác, khách quan, toàn diện về kinh tế biên mậu, phân tích sâu sắc các vấn đề, dự báo xu hướng. Đa dạng hóa hình thức thể hiện bằng nhiều hình thức khác nhau như báo in, báo điện tử, truyền hình, phát thanh, mạng xã hội để tiếp cận nhiều đối tượng độc giả.
Bên cạnh đó, làm tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên, đặc biệt là về kiến thức kinh tế biên mậu, thương mại biên giới …
Tăng cường hợp tác với các cơ quan quản lý, doanh nghiệp, các chuyên gia để có được thông tin chính xác, kịp thời.
Đẩy mạnh ứng dụng các công nghệ thông tin mới như trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu để nâng cao hiệu quả tuyên truyền. Xây dựng các chuyên trang, chuyên mục về kinh tế biên mậu trên các báo, đài để tập trung thông tin, tạo sự chú ý của độc giả.
Ngoài ra, báo chí cũng cần tăng sự tương tác với độc giả, tạo ra các diễn đàn, cuộc thi, chương trình tương tác để thu hút sự quan tâm của độc giả.
Bên đó, các cơ quan chức năng như: Công an, Hải quan, Bộ đội Biên phòng, quản lý thị trường phải phối hợp chặt chẽ với báo chí cung cấp thông tin, bảo đảm chính xác để báo chí truyền thông.
.jpg)
Tạp chí Kinh doanh và Biên mậu Việt Nam tăng cường công tác phối hợp, làm việc với lực lượng Hải quan, Biên phòng để nắm bắt kịp thời thông tin, tuyên truyền hoạt động thương mại biên mới tại các địa phương. (Ảnh Tiến Dũng)
Phối hợp chặt chẽ với các Bộ ngành, Trung ương, địa phương, để nắm bắt tình hình và phản ánh kịp thời
Có thể nói, vai trò của báo chí trong việc thúc đẩy kinh tế biên mậu là không thể phủ nhận. Bằng sự nỗ lực không ngừng, đội ngũ những người làm báo đã và đang góp phần quan trọng vào sự phát triển của lĩnh vực này. Trong bối cảnh vươn mình kỷ nguyên mới, báo chí cần tiếp tục phát huy vai trò của mình, không ngừng đổi mới, sáng tạo để đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, góp phần đưa kinh tế biên mậu nói riêng, kinh tế xã hội Việt Nam nói chung phát triển bền vững.
PV: Ông có thông điệp gì muốn gửi gắm đến đội ngũ những người làm báo nhân dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam?
PGS.TS Dương Xuân Sơn: Nhân dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, tôi xin gửi lời chúc mừng tốt đẹp nhất đến đội ngũ những người làm báo. Chúc các đồng chí luôn giữ vững ngọn lửa nhiệt huyết, không ngừng học hỏi, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, đóng góp tích cực vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh tế biên mậu. Hãy luôn là những chiến sĩ tiên phong trên mặt trận thông tin, góp phần xây dựng một nền báo chí cách mạng ngày càng vững mạnh, phục vụ đắc lực cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
PV: Xin chân thành cảm ơn PGS.TS Dương Xuân Sơn!
Hồng Như – Minh Quân