Theo Tổng cục Hải quan, vụ việc xuất khẩu quặng của Công ty cổ phần thương mại Bảo Nguyên (Công ty Bảo Nguyên) đã được Cục Điều tra chống buôn lậu chủ trì phát hiện, mở rộng điều tra và đi đến việc quyết định khởi tố là có căn cứ chỉ rõ hành vi buôn lậu.
Cụ thể, ngày 17/10/2019, Công ty Bảo Nguyên đăng ký tờ khai xuất khẩu tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cẩm Phả, Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh. Hàng hóa theo khai báo là 42.000 tấn “tinh quặng Bauxit” (hàm lượng AL2O3>=50%, khối lượng +/-10%), thuế suất thuế xuất khẩu 20%.
Tổng trị giá lô hàng xuất khẩu 10.204.740.000 đồng. Công ty đã nộp thuế: 2.040.948.000 đồng. Hồ sơ làm thủ tục hải quan gồm có: InVoice, Hợp đồng, Phiếu kết quả thử nghiệm số 19V02KK4551 ngày 18/10/2019 của Vinacontrol, công văn số 8228/BCT-CNNg ngày 25/8/2014 của Bộ Công thương và Quyết định số 270/QĐ-UBND ngày 31/01/2019 của Uỷ ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn.
Lô hàng trên đã hoàn thành thủ tục hải quan theo quy định (cơ quan hải quan đã hoàn thành thủ tục kiểm tra hồ sơ và kiểm tra thực tế hàng hóa, doanh nghiệp đã nộp thuế xuất khẩu).
Mẫu quặng không đạt tiêu chuẩn tinh quặng đã được cơ quan hải quan giám định. Ảnh: Tổng cục Hải quan.
Tuy nhiên, căn cứ kết quả kiểm tra thực tế hàng hóa của cơ quan Hải quan và kết quả giám định của Viện Khoa học địa chất và khoáng sản, Bộ Tài nguyên và Môi trường (phối hợp với Trung tâm phân tích thí nghiệm địa chất, Tổng cục địa chất và khoáng sản Việt Nam là đơn vị có VILAS032 để thực hiện giám định) thì thực tế hàng hóa là “quặng Bauxit dạng thô” không được phép xuất khẩu theo chỉ thị số 03/CT-TTg ngày 30/03/2015 của Thủ tướng Chính phủ, không phải là tinh quặng Bauxit như Công ty đã khai hải quan.
Theo quy định tại Phụ lục I - Biểu thuế xuất khẩu theo danh mục mặt hàng chịu thuế ban hành kèm theo Nghị định số 125/2017/NĐ-CP ngày 16/11/2017 của Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 122/2016/NĐ-CP ngày 01/9/2016 của Chính phủ thì Quặng thô có mã HS 2606.00.00.10, thuế suất xuất khẩu là 30% còn Tinh quặng có mã HS 2606.00.00.90, thuế suất xuất khẩu 20%.
Theo kết quả khám xét và giám định thì tổng trọng lượng hàng thực tế là 44.123,020 tấn (nhiều hơn khối lượng khai hải quan 2.123,020 tấn), trị giá 10.814.052.800 đồng và số thuế phải nộp là 3.244.215.840 đồng (số thuế ẩn lậu 1.203.267.840 đồng).
Căn cứ kết quả xác minh, Tổng cục Hải quan khẳng định, Công ty Bảo Nguyên khai sai tên hàng, mã số, thuế suất hàng hóa từ quặng bauxit thô, không được phép xuất khẩu thành tinh quặng bauxit để xuất khẩu; khai khống số lượng tinh quặng tồn năm 2018 để xin phép UBND tỉnh Lạng Sơn phê duyệt kế hoạch xuất khẩu năm 2019 tại Quyết định số 270/QĐ-UBND, trị giá hàng hóa vi phạm lớn (trên 10 tỷ đồng), có dấu hiệu của tội buôn lậu theo Điều 188 Bộ luật Hình sự năm 2015 (đã được sửa đổi bổ sung năm 2017).
Ngày 20/11/2020, Cục Điều tra chống buôn lậu đã khởi tố vụ án hình sự về tội buôn lậu xảy ra tại cảng Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh đối với vụ việc vi phạm của Công ty Bảo Nguyên (Quyết định khởi tố vụ án đã được chuyển cho Viện Kiểm sát nhân dân tối cao để kiểm soát việc tuân thủ quy định của pháp luật).
Long Giang