Dễ dàng nhận thấy, các dự án BT mà công ty TNHH Xây dựng An Bình (sau đây gọi là Công ty An Bình) với tư cách là đơn vị lập dự án sau đó là đơn vị được phê duyệt trúng thầu phần lớn đều nằm trên địa bàn huyện Yên Phong (Bắc Ninh). Đặc biệt, có xã ở huyện này, doanh nghiệp này được phê duyệt trúng liên tiếp nhiều dự án BT. Cho dù các dự án BT sau chưa hoàn thiện để bàn giao cho chính quyền.
Đơn cử, tại Quyết định số 840/QĐ-UBND của UBND tỉnh Bắc Ninh ngày 13/12/2019 do ông Nguyễn Hữu Thành, Phó chủ tịch tỉnh ký giao cho Công ty An Bình hơn 61.000m2 đất để làm chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng, cải tạo, mở rộng đường giao thông ĐX8 và đường trục xã Yên Trung đoạn từ UBND xã đi Xuân Cai, xây dựng trường mầm non và nhà văn hoá thôn Yên Lãng xã Yên Trung, huyện Yên Phong theo hình thức hợp đồng BT (khu phố 2).
Trước đó, tại quyết định số 932/QĐ-UBND của UBND tỉnh Bắc Ninh ngày 13/6/2018 do ông Nguyễn Tiến Nhường, Phó Chủ tịch UBND tỉnh ký về việc phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình giáo dục, văn hóa và đường giao thông xã Yên Trung, huyện Yên Phong theo hình thức BT. Theo Quyết định này, công ty An Bình được giao khoảng 9,57ha đất đối ứng khi thực hiện đầu tư xây dựng dự án BT gồm: xây mới Trường tiểu học số 01; Trường tiểu học số 02; Nhà văn hóa thôn Chính Trung. Được biết, Công ty TNHH xây dựng An Bình là đơn vị tổ chức lập báo cáo nghiên cứu khả thi dự án này.
Theo khảo sát của PV thì cả hai dự án BT trên đều đang dang dở, đất đá được để ngổn ngang hai bên đường. Bên cạnh đó, nhà văn hoá thôn Yên Lãng thì chưa xây dựng xong. Công trình trường mầm non nhiều hạng mục vẫn chưa được hoàn thiện, cổng trường vẫn đang tiếp tục được công nhân thi công. Tiếp đến, đoạn đường trục xã Yên Trung đoạn từ UBND xã đi Xuân Cai vẫn còn nham nhở.
Trường mầm non xã Yên Trung đã hoàn thiện và cho các e học sinh vào ở nhưng chưa nghiệm thu.
Ông Nguyễn Văn Huynh, Chủ tịch UBND xã Yên Trung cho biết:“Công trình các trường mầm non trên địa bàn xã hiện nay đều chưa được chủ đầu tư bàn giao cho chính quyền địa phương nhưng năm học mới đã đến, xã vẫn phải cho các cháu học sinh vào học để đảm bảo tiến độ giáo dục”.
Khi được PV hỏi về việc công trình chưa được nghiệm thu, chính quyền chưa được chủ đầu tư bàn giao đã cho học sinh vào học liệu có được an toàn. Nếu có vấn đề gì xảy ra thì ai sẽ là người chịu trách nhiệm? Ông Huynh trầm tư không trả lời.
Về việc các công trình của dự án chưa hoàn thiện xong nhưng các khu đất đối ứng đã được nhanh chóng bán rầm rộ có dấu hiệu của việc vi phạm các quy định của pháp luật thì ông Huynh cho biết:“Việc mua bán đất giao dịch này tôi không nắm được nhưng xã cũng đã tuyên truyền cho người dân việc chưa hoàn thiện thủ tục pháp lý, chưa xây dựng xong cơ sở hạ tầng đã rao bán chuyển nhượng đất là trái pháp luật. Với chức năng nhiệm vụ của chính quyền chỉ biết khuyến cáo người dân và đưa các văn bản cho các tổ chức, đoàn thanh niên khuyến cáo cho người dân không nên mua đất khi chưa hoàn thiện thủ tục pháp lý”.
Công ty An Bình đang xây hạ tầng đã được rao bán rầm rộ.
Lại “vừa đá bóng vừa thổi còi”
Theo kết quả kiểm toán dự án hợp đồng xây dựng – chuyển giao; Xây dựng – vận hành – chuyển giao (Dự án BT; BOT) được kiểm toán nhà nước công bố hồi tháng 5/2020 thì Bắc Ninh có tới 72/83 dự án do nhà đầu tư đề xuất lập dự án sau đó được chỉ định thầu trúng luôn dự án.
Kiểm toán nhà nước cũng chỉ ra việc giao đất trước khi dự án BT hoàn thành trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh là không đúng quy định và việc giao đất cho nhà đầu tư thực hiện dự án đối ứng không qua đấu giá theo quy định của Luật Đất đai năm 2013. Đặc biệt kiểm toán nhà nước cũng chỉ ra việc tỉnh Bắc Ninh xác định giá đất để giao cho nhà đầu tư tại các dự án BT còn tồn tại nhiều bất cập.
Để rà soát theo chỉ đạo của kiểm toán nhà nước, UBND tỉnh Bắc Ninh đã cho phép thành lập tổ rà soát trình tự thực hiện các dự án khu nhà ở, đô thị được giao đất không thông qua đấu giá, đấu thầu; dự án BT trên địa bàn tỉnh.
Gần đây nhất, UBND tỉnh Bắc Ninh lại cho phép đấu thầu chọn nhà đầu tư dự án đầu tư xây dựng công trình giáo dục, văn hóa và đường giao thông xã Yên Trung, huyện Yên Phong theo hợp đồng xây dựng - chuyển giao (BT) với tổng mức đầu tư 142,28 tỉ đồng. Để đổi lai, nhà đầu tư sẽ được đối ứng khu đất khoảng 9,57ha tại xã Yên Trung. Theo thông tin từ phòng Kinh tế hạ tầng huyện Yên Phong (bên mời thầu), dự án này cũng do công ty An Bình lập đề xuất.
Với việc công ty An Bình liên tiếp được chỉ định thầu các dự án BT. Khi triển khai lại để xảy ra rất nhiều tồn tại, lùm xùm trong việc thi công cũng như rao bán kiểu “lúa non”. Nên biết rằng, đối với các dự án BT thì vấn đề tài chính của doanh nghiệp là điều cự kì quan trọng. Đối với một dự án, vốn sở hữu của Nhà đầu tư không nhỏ hơn 20% tổng mức đầu tư dự án, vốn vay và vốn huy động của nhà đầu tư theo quy định. Việc Công ty An Bình “vội vã” huy đông vốn tại các khu đất được đối ứng khi các công trình BT chưa hoàn thiện, chưa được tỉnh phê duyệt giá đất phần nào thể hiện năng lực tài chính của công ty này. Liệu một lần nữa, công ty An Bình lại “một mình một ngựa”, “vừa đá bóng vừa thổi còi” để được UBND tỉnh Bắc Ninh chỉ định thầu dự án trên?
PV
Được biết “số phận” của hợp đồng đầu tư theo hình thức xây dựng - chuyển giao (BT). Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, một số ý kiến đề nghị không quy định dự án áp dụng loại hợp đồng BT trong dự thảo Luật, vì không đúng bản chất hợp tác công tư. Đồng thời, đề nghị dừng triển khai mới loại hợp đồng BT vì cho rằng, thời gian qua dự án BT đã để lại nhiều hệ lụy, dư luận không tốt, có tình trạng , gây thất thoát cho ngân sách nhà nước.
Như vậy, kể từ thời điểm ngày luật này có hiệu lực (1.1.2021), sẽ không còn bất cứ dự án nào được đầu tư bằng hình thức BT tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội Khóa XIV, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư PPP và loại bỏ dự án BT ra khỏi Luật này. Liệu với quy định mới như vậy thì từ giờ đến hết năm 2020 có phải là thời điểm để doanh nghiệp này “chạy đua vũ trang” gấp rút hoàn thiện dự án BT tiếp theo hay không?.
|